De Zotheid prijst zichzelf
Ik geef namelijk geen cent om die wijzen die leren dat men zeer dwaas en brutaal is als men zichzelf ophemelt. Nu goed, laat het zo dwaas zijn als zij wensen, als ze maar toegeven dat het wel gepast is. Wat is immers passender dan dat de Zotheid haar eigen roem verkondigt en zelf haar loftrompet steekt? Wie zou mij immers beter kunnen vertolken dan ik mezelf? Tenzij misschien iemand mij beter kent dan ik mezelf. Trouwens, ik vind dit dan bovendien veel fatsoenlijker dan wat het gros der voorname lieden en geleerden pleegt te doen die met geveinsde bescheidenheid een of andere kruiperige retor of zwetsende poeet in de arm plegen te nemen, gehuurd nota bene, om van hen hun lof, dat wil zeggen: louter leugens, te horen; en toch zet zo'n eerbaar man dan als een pauw zijn veren uit, laat zijn kam rechtovereind staan wanneer zo'n onbeschaamde vleier een vent van niets op een lijn stelt met de goden, wanneer hij hem afschildert als het volmaakte toonbeeld der menselijke deugden hoewel de ander weet dat hij daar mijlenver van af is; terwijl hij de kraai met andermans veren laat pronken, terwijl hij de neger wit maakt, terwijl hij, kortom, uit de muis een olifant maakt. Ik houd me tenslotte maar aan de afgezaagde volkswijsheid dat hij terecht zichzelf prijst die nu eenmaal door niemand anders geprezen wordt. Ondertussen verbaas ik me wat dit aangaat trouwens over de ondankbaarheid - of moet ik zeggen luiheid? - van de mensen; want hoewel allen mij zorgvuldig in ere houden en mijn zege gaarne genieten, is er in al die eeuwen niemand opgestaan die in een dankbare rede de lof der Zotheid heeft bezongen, terwijl het niet heeft ontbroken aan mensen die zorgvuldig en ten koste van veel olie en slaap vlijtig uitgewerkte lofredes hebben gewijd aan lieden als Busiris en Phalaris, de vierdendaagse koorts, de vliegen, de kaalhoofdigheid en meer van dat soort narigheid. Van mij zult u een rede horen die weliswaar geimproviseerd en zonder inspanning tot stand gekomen, maar des te oprechter is.
[Erasmus]